التوبةالنصوح
(މިއީ ދީނުގެމަގު 5 އެޕްރީލް 1995 ގައި އައްޝެއިޚް ޢުޘްމާން ޢަބުދުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ ލިޔުމެކެވެ. )
ރަމަޟާންމަހަކީ ތިމާގެ ޢަމަލުތައްސީދާކޮށް ތަޢުބާ ވުމަށް ލިބޭއަގުހުރި ދުވަސްތަކެކެވެ.ތިމާއަށް އެޅިފައިވާކަތިފިޔަވަޅުތައް ހަދާންކޮށް ތައުބާވެ ހިދާޔަތުގެމަގަށް ރުޖޫޢުވުމަށްލިބޭ ރަނގަޅު ފުރުޞަތެކެވެ. ބުއްދިވެރިންނަކީ، މިފަދަ ދުވަސްތައް ހެޔޮގޮތުގައި ބޭނުންހިފާ މީހުންނެވެ. އާޚިރަތުގައި ތިމާއަށް ފައިދާހުރި ޢަމަލުތައް ދަނެ އިސްކުރާ މީހުންނެވެ.
ތަޢުބާގެ މާނައަކީ، ފާފައިން ހިދާޔަތުގެ މަގަށް އެނބުރި ރުޖޫޢުވުމެވެ. ޝައްކެއްނެތެވެ. އެރުޖޫޢުވުން ވާނީތިމާގެ އުރެދުން ތައް ހަނދާންކޮށް ހިތާމަ ކުރުމާއި އެކު އެފަދަ އުރެދުމަކަަށް އެނބުރިނުދިއުމަށްޢަޒުމުކޮށް ކަށަވަރު ކުރުމާއިއެކުގައިއެވެ. އިންސާނުންނަކީ ކުށްކުރެވޭނެ ބައެކެވެ. އެއުރެންގެ ޠަބީޢަތުގައި އެކަންވެއެވެ. އިންސާނުންގެ ބައްޕަ އާދަމް ޢަލައިހިއް ސަލާމް ހެއްދެވީއްސުރެނެނެވެ. އަދިމިކަން ބިމާއި ބިމުގައިވާހާއެއްޗެއް ﷲތަޢަލާގެހަޟުރަތަށް ރުޖޫޢަވެއްޖައުމަށް ދާންދެން ދެމިއޮންނާނެއެވެ. ބޭނުންވެގެން ވަނީ އުރެދުމުގައްޔާއި ފާފައިގެމަތީގައި ދެމިނުތިބުމެވެ. ﷲތަޢަލާގެ ފުއްސެވުމާއި ރަޙުމަތް ހަނދާންކޮށް ތަޢުބާވުމެވެ. ސަލާމާއި ޞަލަވަތް ލެއްވި ކީރިތި ރަސޫލާ ޙަދީޡްކުރެއްވި ފަދައިންނެވެ. "كلّ بنى آدم خطّاءُوخىرألخطاّئين التّوّابون" މާނައަކީ:" ކޮންމެ އާދަމްގެ ދަރިއަކީ ގިނައިން ކުށްކުރާމީހެކެވެ. އަދިގިނައިންކުށްކުރާ މީހުންކުރެ އެންމެ ހެޔޮވެގެންވަނީ ގިނައިންތަޢުބާވާ މީހުންނެވެ."
ތަޢުބާއަކީ، ކުށުގެ ފަރުވާއެވެ. ސުލޫކު ރަނގަޅުކުރުމެވެ. ނަމަވެސް ޟަމީރުގެ ހޭލުމުންނާއިފާފައިގެ ޝުޢޫރުންނާއި، ތިމާގެކުށަށް އިޢުތިރާފް ވުމުންނާއި، ކުރެވުނުކުށުގެ މައްޗަށްދެރަވެ ހިތާމަކުރުމުންނާއި، އެކުށުން އެއްކިބާވުމުންނާއި، އެކަމަށް އެނބުރި ނުދިއުމަށް ޢަޒުމުކުރުމުން މެނުވީފަރުވާ އެއްނުލިބޭނެއެވެ. التوبةالنصوح އަކީ الحسن البصرى ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި" ކަލޭއެފާފައެއް ކުރުމަށްލޯބިކުރިފަދައިން އެކަމަށް ނުރުހުން ވުމެވެ. އަދި އެކަން ކަލެއަށް ހަނދާންވާ ކޮންމެހިނދެއްގައި އެފާފަފުއްސެވުމަށް އެދުމެވެ. ﷲތަޢަލާ އަޅުގަނޑުމެންނަށްވަނީ މި ތަޢުބާވުމަށް އަމުރުކުރައްވާފައެވެ. އެކަލާންގެ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ( التحرى 8 ) އާޔަތުގައި އެކަލާންގެ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. "އޭ އީމާންވިމީހުންނޭވެ! ތެދުވެރި އިޚުލާޞްތެރި ތަޢުބާއަކުން ތިޔަބައިމީހުންﷲ އަށް ތަޢުބާވާށެވެ!" ތަޢުބާވުން ޙައްޤުގޮތުގައި ތަޢުބާވެއްޖެމީހާގެކުށްތައް ﷲތަޢަލާ އޭނާއަށް ފުއްސަވައެވެ. އަދިއެކަލާންގެ ރަޙުމަތުގެ ސުވަރުގެއަށް ވައްދަވައެވެ. ތިމާއަށްވެވުނު ފަފައެއްގެ ބޮޑުކަމުން އެކަލާނގެ ރަޙްމަތުން ނާއުންމީދުވުމެއްނުވެއެވެ. އެކަލާންގެ ރަޙްމަތުގެ ދޮރުތައްވަނީ އެކަލާންގެ އަޅުތަކުންގެ މައްޗަށް އަބަދާ އަބަދު ހުޅުވިގެންނެވެ. ( الزّمر 53) ވަނައާޔަތުގައި އެކަލާނގެވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ." "ކަލޭގެފަނު ވިދާޅުވާށެވެ! އެބަިމީހުންގެ އަމިއްލަނަފްސު ތަކުގެމައްޗަށް ފަފައިން އިސްރާފްކޮށްފައިވާ، ތިމަންރަސްކަލާނގެއަޅުތަކުންނޭވެ! ތިޔަބައިމީހުން ﷲގެ ރަޙުމަތުން އުންމީދު ކަނދައިނުލާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން ﷲއީ، އެންމެހައި ފަފަތައް ފުއްސަވާރަސްކަލާނގެއެވެ." ﷲ ތަޢަލާ ނުފުއްސަވާނޭކަމަށްއަންގަވާފައިވާ ފާފައަކީ، އެކަލާނގެއަށް ޝަރީކު ކުރުމުގެފަފައެވެ. ޝަރީކުކުރުމުގައި ދެމިހުރި މީހާއަށެވެ. އެނޫންހުރިހާ ފާފައެއް އެކަލާނގެ ފުއްސެވުމަށް އެދިވޮދިގެންނެވިމީހަކަށް ފުއްސަވައެވެ.
